Laboratoryjna tęcza
19:30Kiedy idziemy na pobranie krwi do badań w punkcie zastajemy całą paletę barw. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się dlaczego korki probówek są różne, a pani pielęgniarka dobiera i podmienia probówki w zależności od tego, co widnieje na twoim zleceniu?
To nie jest tak, że te kolorki to na poprawę humoru w laboratorium. Każda probówka przystosowana jest do innego materiału i co za tym idzie innych badań.
Wyróżniamy probówki
na surowicę, w których na ściankach możemy spotkać przyspieszacze powstawania skrzepu czyli tzw.
aktywatory krzepnięcia tj. koagulanty. Bo właśnie skrzep się tam tworzy, a później
podczas wirowania oddziela się surowica, która znajduje się powyżej powstałego
skrzepu. W najczęściej spotykanym „kodzie”
kolorystycznym są to probówki o czerwonych korkach. W probówkach na surowicę można
spotkać żele separujące, które ułatwiają np. odpipetowanie materiału.
Probówki na osocze różnią się między sobą zastosowanym w nich
antykoagulantem czyli substancją, która zapobiega powstawaniu skrzepu.
Wyróżniamy min.
- EDTA-K2
- cytrynian sodowy
- fluorek sodowy + szczawian
- heparynę
Antykoagulanty to substancje chemiczne, więc należy je
dobrać odpowiednio do badań jakie mają być z osocza wykonane, aby zapobiegać
ewentualnym zakłamaniom wyniku.
Tak więc:
- Osocze cytrynianowe 3,2% służy do badań koagulologicznych i jest to probówka niebieska, stosunek koagulant/krew stanowi 1:9.
- Osocze cytrynianowe 3.8% służy do badań OB i krew pobierana jest do probówki z czarnym korkiem (ta probówka ma również inny kształt – jest długa i cienka). Stosunek koagulant/krew wynosi tutaj 1:4.
- Fluorek sodowy znajduje się w szarej probówce, która służy do badania glukozy.
- Zielony korek to probówka z heparyną i najczęściej stosuje się ją do badań gazometrii.
Probówki na krew
pełną również pobiera się na antykoagulant, dokładnie na EDTA, czyli sole kwasu
etylenodiaminotetraoctowego, w skrócie werseniany. Sole mogą być sodowe lub
potasowe, ale najczęściej jest to wersenian potasu, czyli K2EDTA. Probówek
tych się nie odwirowuje (choć można i powstanie osocze na EDTA, czesem wykonuje się z niego glukozę, a także PTH, ACTH). Kolor korka w tej
probówce jest lawendowy (taki jasny filet ).
Stosuje się je do badania morfologii
Kolory, które tu opisałam to chyba najczęściej spotykany w
laboratoriach system. Drugi, również, często widywany posiada nieco odmienną wersję kolorystyczną tj.
- Biały – surowica
- Zielona – cytrynian 3,2%
- Fioletowy – cytrynian 3,8%
- Różowa – EDTA
- Żółta – fluorek
- Pomarańczowa – heparyna
Ważna jest również kolejność pobierania probówek.
Istnieją wytyczne, które jasno
określają w jakiej kolejności mają być napełniane probówki. Dlatego pani pielęgniarka najpierw sprawdza, co jest na zleceniu, a później układa sobie probówki w takiej kolejności w jakiej będzie je przepinać w systemie próżniowym.. Prawidłowa kolejność to:
Jako pierwsze pobiera się probówki na posiew (troszkę
inna bajka – są to butelki odpowiednie na posiew bakterii tlenowych i
beztlenowych, mają specjalne podłoża i są dostosowane do systemu hodowli
stosowanego w laboratorium)
Następnie pobiera się kolejno:
- cytrynian
- surowicę
- heparynę
- EDTA
- inhibitor glikolizy (fluorek)
- inne
Jak widzicie taki kolorystyczny kod, nie tylko usprawnia
prace punktu pobrań, pomaga zminimalizować powstawania błędów
przedlaboratoryjnych, ale również usprawnia prace całego laboratorium, ponieważ
segregacja probówek na pracownię odbywa się właśnie poprzez kolory korków.
0 komentarze