Laboratoryjna tęcza

Kiedy idziemy na pobranie krwi do badań w punkcie zastajemy całą paletę barw. Czy   kiedykolwiek zastanawiałeś się dlaczego korki pro...

Co oznaczają poszczególne kolory probówek w laboratorium i do jakich badań się je wykorzystuje?


Kiedy idziemy na pobranie krwi do badań w punkcie zastajemy całą paletę barw. Czy  kiedykolwiek zastanawiałeś się dlaczego korki probówek są różne, a pani pielęgniarka dobiera i podmienia probówki  w zależności od tego, co widnieje na twoim zleceniu?


To nie jest tak, że te kolorki to na poprawę humoru w laboratorium. Każda probówka przystosowana jest do innego materiału i co za tym idzie innych badań.



Wyróżniamy  probówki na surowicę, w których na ściankach możemy spotkać  przyspieszacze powstawania skrzepu czyli tzw. aktywatory krzepnięcia tj. koagulanty.  Bo właśnie skrzep się tam tworzy, a później podczas wirowania oddziela się surowica, która znajduje się powyżej powstałego skrzepu.  W najczęściej spotykanym „kodzie” kolorystycznym są to probówki o czerwonych korkach. W probówkach na surowicę można spotkać żele separujące, które ułatwiają np. odpipetowanie materiału.

Probówki na osocze różnią się między sobą zastosowanym w nich antykoagulantem czyli substancją, która zapobiega powstawaniu skrzepu. 
Wyróżniamy min. 

  • EDTA-K2
  • cytrynian sodowy
  • fluorek sodowy + szczawian 
  • heparynę

Antykoagulanty to substancje chemiczne, więc należy je dobrać odpowiednio do badań jakie mają być z osocza wykonane, aby zapobiegać ewentualnym  zakłamaniom wyniku.   
Tak więc:

  • Osocze cytrynianowe 3,2% służy do badań koagulologicznych i jest to probówka niebieska, stosunek koagulant/krew  stanowi 1:9.
  • Osocze cytrynianowe 3.8% służy do badań OB i krew pobierana jest do probówki  z czarnym korkiem (ta probówka ma również inny kształt – jest długa i cienka).  Stosunek koagulant/krew wynosi tutaj 1:4.
  • Fluorek sodowy znajduje się w szarej probówce, która służy  do badania glukozy.
  • Zielony korek to probówka  z heparyną i najczęściej stosuje się ją do badań  gazometrii.

Probówki  na krew pełną również pobiera się na antykoagulant, dokładnie na EDTA, czyli sole kwasu etylenodiaminotetraoctowego, w skrócie werseniany. Sole mogą być sodowe lub potasowe, ale najczęściej jest to wersenian potasu, czyli K2EDTA. Probówek tych się nie odwirowuje (choć można i powstanie osocze na EDTA, czesem wykonuje się  z niego glukozę, a także PTH, ACTH). Kolor korka w tej probówce jest lawendowy (taki jasny filet ). Stosuje się je do badania morfologii

Kolory, które tu opisałam to chyba najczęściej spotykany w laboratoriach system. Drugi, również, często widywany  posiada nieco odmienną wersję kolorystyczną tj.

  • Biały – surowica
  • Zielona – cytrynian 3,2%
  • Fioletowy – cytrynian 3,8%
  • Różowa – EDTA
  • Żółta – fluorek
  • Pomarańczowa – heparyna 
System kolorów zależy od producenta probówek.

Ważna jest również kolejność pobierania probówek. Istnieją wytyczne, które jasno określają w jakiej kolejności mają być napełniane probówki. Dlatego pani pielęgniarka najpierw sprawdza, co jest na zleceniu, a później układa sobie probówki w takiej kolejności w jakiej będzie je przepinać w systemie próżniowym.. Prawidłowa kolejność to:
Jako pierwsze pobiera się probówki na posiew (troszkę inna bajka – są to butelki odpowiednie na posiew bakterii tlenowych i beztlenowych, mają specjalne podłoża i są dostosowane do systemu hodowli stosowanego w laboratorium)

Następnie pobiera się kolejno: 


  • cytrynian
  • surowicę
  • heparynę
  • EDTA
  • inhibitor glikolizy (fluorek)
  • inne


Jak widzicie taki kolorystyczny kod, nie tylko usprawnia prace punktu pobrań, pomaga zminimalizować powstawania błędów przedlaboratoryjnych, ale również usprawnia prace całego laboratorium, ponieważ segregacja probówek na pracownię odbywa się właśnie poprzez kolory korków.

Zobacz również:

0 komentarze